De slimme meter: Wat verandert er voor zonnepanelen?

Sinds juli 2019 worden de vroegere elektriciteitsmeters gaandeweg vervangen door digitale meters, de zogenaamde ‘slimme meters’. Heb je zonnepanelen en krijg je zo’n nieuwe meter, dan sta je ook voor een nieuwe keuze. Ga je voor een berekening zoals vroeger (met terugdraaiende teller en prosumententarief) of kies je voor een nieuwe berekening voor je distributienettarief? Dankzij deze blogpost weet je precies hoe je dat moet bekijken. 

Hij komt eraan: de digitale meter, meestal ‘slimme meter’ genoemd. De naam ‘slim’ krijgt hij omdat hij niet alleen kan meten, maar ook communiceren. Bijvoorbeeld met de netbeheerder: de meter laat zelf weten hoeveel energie er verbruikt is en wanneer die verbruikt is. Je kan in de toekomst de meter ook verbinden met een app op je smartphone, bijvoorbeeld, om jouw verbruik op te volgen of te regelen vanop afstand. Handig. 

Vanaf 1 juli 2019 begon men in Vlaanderen aan de installatie van de digitale meters in alle huishoudens. Een groot project dat zo’n 15 jaar in beslag zal nemen. In een eerste fase komen nieuwbouw, grondige renovaties, eigenaars van zonnepanelen, consumenten met budgetmeters en met defecte meters aan de beurt. 

Heb je zonnepanelen? Lees dan zeker verder!

Vóór de slimme meter

Met een zonnepanelen-installatie werkt het systeem met een klassieke meter als volgt: 

• neem je stroom af van het net, dan draait de meter verder;
• injecteer je (zonne)stroom in het net, dan draait hij terug. 

Eén keer per jaar wordt de meterstand opgenomen voor de afrekening.

Wat wordt niét gemeten? Dat is de werkelijke hoeveelheid stroom die je hebt afgenomen van het net. Nochtans belangrijk, want de distributienettarieven worden op basis hiervan berekend. Daarin zit net het voordeel van de terugdraaiende teller. Enkele jaren geleden werd wel het prosumententarief ingevoerd. Dit is een forfaitaire, vaste vergoeding berekend op basis van het vermogen van de omvormer van je zonne-installatie. Maar de combinatie van zonnepanelen en een terugdraaiende teller bleef wel voordelig.

Met de slimme meter

De slimme meter meet wél perfect hoeveel (zonne)stroom je injecteert in het net en hoeveel je precies afneemt van het net. Zo kan nu ook het distributienettarief dat je moet betalen, exact bepaald worden. Geen forfait meer nodig, dus. 

De Vlaamse regering nam evenwel de beslissing om de beloofde rendementen voor wie zonnepanelen heeft – of wie er plaatst vóór 31/12/2020 – te behouden. Daarom besliste zij om het voordeel van de terugdraaiende teller minstens 15 jaar lang te behouden. Ook na de komst van de slimme meter. 

Met andere woorden: je digitale meter kan – voor een periode van 15 jaar vanaf de indienstneming van je zonnepanelen-installatie – als een terugdraaiende teller gebruikt worden. Wat je afneemt van het net en wat je injecteert wordt apart gemeten, maar wel met elkaar gecompenseerd. Kortom: je blijft het terugtel-voordeel genieten. 

Welk tariefplan voor je distributienettarief kies je?

Met een digitale meter kan je dus bij het huidige (terugdraaiende) tariefplan blijven, maar je kan ook kiezen voor een nieuwe berekening van de distributienettarieven die ingevoerd wordt samen met de slimme meter. 

We zetten even beide mogelijkheden op een rij.

• Met slimme meter: mogelijkheid 1
  Je kan ervoor kiezen om het prosumententarief te blijven betalen.

Maar het kan ook anders.

• Met slimme meter: mogelijkheid 2
  Of je kiest ervoor geen vast prosumententarief meer te betalen en de distributie- en transportkosten en heffingen op basis van jouw werkelijke afname te betalen. Hoe meer zonne-energie je zelf gebruikt, hoe minder energie je van het net afneemt en hoe minder je in het net injecteert. Dit kan voordeliger zijn voor jou.Verwittig je distributienetbeheerder en vanaf de volgende meteropname wordt dit door je leverancier zo afgerekend.

Welk systeem is voor jou het interessantst? 

Dat hangt vooral af van hoeveel stroom van je zonnepanelen je onmiddellijk zelf kan verbruiken. Hoe meer je zelf verbruikt, hoe groter het voordeel van systeem 2, zonder vast prosumententarief. 

Vuistregel: systeem 2 wordt voordelig van zodra je 40 procent van de zonne-energie die je zelf opwekt, ook zelf verbruikt. De moeite waard om dit even te onderzoeken. 

Bekijk wat voor jou het interessantst is met deze simulatietool van de VREG.  

Waarom is terugdraaien meestal voordeliger? 

Je grote afname van energie in de winter wordt gecompenseerd door de zonne-energie die je opwekt in de zomer aan dezelfde prijs. Je gebruikt het net zoals een batterij.

Wanneer is het nieuwe systeem interessant? 

Ook wanneer je >40% zelfvoorzienend bent voor energie, moet je je totale afname beperken om voordelig uit te komen. Heb je (bijvoorbeeld) een warmtepomp of elektrische verwarming, dan zal je eerder voordeel doen met het oude systeem.

Bij installatie van je digitale meter 

krijg je automatisch het ‘terugdraaiende meter’-facturatiesysteem toegewezen. Verifieer dit met Fluvius. Let wel: je kan maar 1 keer wisselen van systeem en maar in 1 richting. Van zodra je voor systeem 2 hebt gekozen, is dat definitief. 

Meet je verbruik & pas aan

De komst van de slimme meter is een goed moment om stil te staan bij het gebruik van de zonne-energie die je zelf opwekt. 

Vroeger was de reflex: elektriciteit verbruiken doen we beter tijdens de daluren en ‘s nachts want dan is het goedkoper. Nu overweeg je best eens wat je allemaal overdag, als de zon schijnt, kan laten draaien. Je wasmachine, droogkast, afwasmachine? Je zal merken dat je die drempel van 40% snel bereikt. 

Slimme meter in huis? Grijp dan vooral de kans om je stroom nauwkeuriger op te volgen. Neem gerust de tijd om je eigen verbruik van je eigen zonne-energie goed te leren kennen. Dan kan je goed geïnformeerd – ook na een jaar of nog later – het beste tariefplan kiezen.

Nog geen zonnepanelen? Installeer ze nú!

Heb je nog geen zonnepanelen, maar overweeg je om er te installeren? 

Bedenk dan dat 

• je eigen energie opwekken uit zonnepanelen altijd voordeliger is dan al je energie aankopen, los van het type meter of het tariefplan. 
• dit jaar, 2020 dus, het laatste jaar is dat je kan kiezen voor een energiefactuur op basis van de terugdraaiende meter.

Zonnepanelen installeren met korting doe je via Eneco. Een slimme investering! Wil je nu al graag aan de slag met energiezuinige tips? Deze blog zet je op weg.