Eneco en Mitsubishi Corporation bouwen Europese superbatterij

Samen met Mitsubishi Corporation bouwde Eneco de grootste batterijvoorziening van Europa: EnspireMe. Die moet het Europese hoogspanningsnet stabiliseren. De batterij, die een oppervlakte beslaat van maar liefst 70 bij 12 meter, kan meer dan 5.000 huishoudens een dag lang van stroom voorzien.

Constante stroomtoevoer

Netbeheerders over heel Europa moeten het hoogspanningsnet op een constante frequentie houden op 50 Herz. Daarom monitoren ze continu de energietoevoer uit klassieke bronnen zoals kolen en gas in controlecentra. Maar ook hernieuwbare bronnen worden continu opgevolgd. Het aanbod volgt de vraag: is er structureel meer energie nodig, bijvoorbeeld in de winter, dan vragen ze de centrales om meer stroom te produceren. Bij ad hoc-tekorten kunnen ze reserve-energie aankopen op de wekelijkse stroomveiling van de Europese hoogspanningsnetbeheerders. Zo garanderen ze burgers en bedrijven een stabiel elektriciteitsnet.

Klein verschil, groot gevolg

Een constante energiestroom garanderen over heel Europa lukt niet altijd. Zo daalde in maart 2018 de stroomfrequentie door een geschil tussen Servië en Kosovo tot 49.996 Herz. Die minieme afwijking zorgde ervoor dat na anderhalve maand digitale wekkerradio’s en magnetronklokken maar liefst 6 minuten achter liepen.

Hernieuwbaar, maar onvoorspelbaar

Het grote probleem met het huidige systeem is de oorsprong van al die energie: kolen, gas en nucleaire centrales. Allesbehalve hernieuwbare energie dus, die door Europese en nationale klimaatinspanningen terecht steeds meer en meer worden ingezet.

Zonne- en windenergie bieden een antwoord, maar bieden ook een uitdaging: hun onvoorspelbaarheid. Hoeveel stroom er gewonnen wordt, hangt af van de weersomstandigheden. Netbeheerders houden daarom heel nauwkeurig de weersvoorspellingen in de gaten, om zo de energiewinning in te schatten. Maar heeft de weerman het mis, dan loeren problemen om de hoek.

Deze situaties leiden onvermijdelijk tot overschotten en tekorten. Het teveel aan stroom gaat verloren, want energieopslag staat nog in de kinderschoenen. En ad hoc-tekorten worden ook hier opgevangen met niet-hernieuwbare reserve-energie.

Back-up en opslag

Met EnspireMe bieden Eneco en Mitsubishi Corporation een hernieuwbaar, toekomstgericht antwoord op deze uitdagingen. De nieuwe superbatterij in Jardelund (Duitsland) werd neergepoot middenin een windmolenpark en naast een transformatorstation van transmissienetbeheerder TenneT. EnspireMe kan energieverlies in de nabijgelegen transformator tegengaan en detecteert schommelingen in het Europese hoogspanningsnet. Die vangt ze op: daalt de spanning, dan draagt de batterij bij tot 50 Hz. Stijgt de spanning, dan laadt ze op.

Daarnaast heeft de batterij een opslagcapaciteit van meer dan 50 MWh, om overproductie van de omliggende windparken op te vangen. Daardoor wordt het elektriciteitsnet minder belast en elk zuchtje wind optimaal benut. Bovendien winnen in dat geval ook de eigenaars van windmolens: ze kunnen de opgeslagen energie later aanbieden aan de markt.

Hoe werkt EnspireMe?

EnspireMe detecteert veranderingen in het Europese hoogspanningsnet:

• frequentie < 50 Hz à EnspireMe ontlaadt;
• frequentie > 50 Hz à EnspireMe laadt op.

Over Eneco en Mitsubishi Corporation

De naam Mitsubishi doet misschien eerder aan auto’s denken dan aan een superbatterij in Noord-Duitsland. Toch speelde de Japanse reus al vaker een rol in duurzame projecten in West-Europa. Samen met verschillende Nederlandse spelers bouwden Eneco en Mitsubishi in 2015 het windpark Luchterduinen in Nederland. Ook voor het windpark Blauwwind voor de kust van Zeeland werkt Eneco samen met Mitsubishi, die via haar energie-investeerder Diamond Generating Europe een duit in het zakje doet.